Leszcz na talerzu, czyli dlaczego warto jeść ryby

W zdrowej diecie powinny znajdować się ryby, po które powinno się sięgać przynajmniej dwa razy w tygodniu. Polacy najczęściej wybierają pstrąga, dorsza, łososia, zapominając, że jest jeszcze leszcz, który jest rybą nie tylko bardzo zdrową, ale i bardzo smaczną.

Nie wszystkie ryby są zdrowe, zatem planując posiłek, warto pod uwagę wziąć tylko te, które mają dużo wartości odżywczych, a przy tym hodowane są w czystych wodach. Do takich ryb zalicza się między innymi leszcz, który ma wprawdzie tłuste mięso, ale to właśnie dzięki niemu bogaty jest w kwasy tłuszczowe omega-3, białka, minerały i tłuszcze, przez które tę rybę warto wprowadzić do codziennej diety.

Kilka faktów o leszczu

Leszcz to słodkowodna ryba należąca do rodziny karpiowatych. Występuje w niemal całej Europie, zachodniej Azji oraz w polskich dużych jeziorach, rzekach nizinnych i w przybrzeżnej strefie Bałtyku. Ulubioną miejscówką są słabo zasolone wody strefy przyujściowej o słabym nurcie i mulistym dnie. Jego aparat gębowy przystosowany jest do zasysania mułu, dzięki czemu sprawnie żeruje w poszukiwaniu pokarmu, żłobiąc doły osiągające nawet 10 metrów głębokości.Osobniki dorastają do 5-6 kilogramów masy ciała i do 80 centymetrów długości. Przeciętnie jednak najczęściej łowi się sztuki maksymalnie 3-kilogramowe, nie oznacza to jednak, że większe się nie trafiają – rekord Polski wynosi 6,9 kilograma i 76 centymetrów (źródło: Wiadomości Wędkarskie).

Ryba leszcz nie jest objęta ochroną gatunkową, łowiona jest przez cały rok, dzięki czemu jest łatwo dostępna. Sezon na leszcza przypada na połowę sierpnia i cały wrzesień, ponieważ wtedy ryby żerują właściwie całą dobę.

Leszcz – wartości odżywcze

Wartości odżywcze leszcza zależą między innymi od płci i wieku, warunków siedliska i dostępności żywności oraz sezonu, w którym ryba została złowiona. Standardowo 100 gramów (105 kcal) jadalnej części leszcza zawiera: 17,1 g białka, 55 mg cholesterolu, 4,4 g tłuszczu, 77 g wody i 0,9 g kwasów tłuszczowych. Mięso zawiera sporo składników biologicznych, które odgrywają istotną rolę w organizmie człowieka, jak na przykład fosfor, potas, wapń 25 mg, magnez 30 mg, sód, oprócz tego cenne witaminy jak A i PP oraz niewielkie ilości witamin C, B1, B2, E i D.Leszcz uważany jest za świetny zamiennik mięsa, który ma właściwości przeciwutleniające, antyseptyczne i przeciwzapalne. Wpływa ponadto na zmniejszenie ilości cholesterolu we krwi, poprawia ogólną kondycję skóry, a jego regularne spożywanie może pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi oraz zaburzeń hormonalnych. Warto wiedzieć, że leszcz jest stosowany w medycynie do produkcji leków zawierających insulinę i pankreatynę, a jego kawior znaleźć można w maseczkach na twarz.

Leszcz w kuchni

W sklepach można znaleźć rybę w różnych wersjach: mrożonej, świeżej, patroszonej czy w postaci filetów, dzięki czemu można przygotować niemal każdy rodzaj potrawy. Każda z tych wersji ma swoje zalety, na przykład tusze niezwykle łatwo obrabia się termiczne, zatem będą idealne dla osób niewprawionych w przyrządzaniu ryb. Warto sprawdzić, która wersja będzie idealna do pieczenia, a która do smażenia – sprawdzisz to na stronie: https://www.makro.pl/swiat-produktow/ryby-makro/ryby-slodkowodne/leszcz.

Leszcz jest rybą o dużej zawartości drobnych ości, co może utrudnić filetowanie i jedzenie, dlatego niektórzy kucharze rekomendują maczać leszcza w occie lub wędzić rybę, dzięki czemu ości miękną i nie utrudniają konsumpcji. Mięso jest delikatne w smaku, do tego ma skłonność do rozpadania się, dlatego głównie rybę się smaży lub piecze. Można również przygotować tradycyjny przysmak odpowiedni również dla dzieci, to jest zamarynować rybę w zalewie octowej z dodatkiem marchwi i cebuli. Smak ryby jest przyrównywany do karpia, a jeśli ryba jest świeża i z dobrego źródła, na pewno będzie pyszna. Przy zakupie warto zwrócić uwagę, czy oko ryby jest błyszczące i wypukłe, a łuska jednolita. Mięso musi być zwarte i sprężyste, a sama ryba powinna mieć średnio intensywny zapach.

Przepisy na leszcza

Jako standardowe dodatki do leszcza używa się cebulę, paprykę, marchew oraz świeże warzywa. Najlepiej komponuje się z takimi przyprawami jak czosnek i natka pietruszki, które doskonale podkreślają smak pieczonego mięsa. Wielbicielom dań zdrowych i warzywnych do gustu powinien przypaść leszcz z grilla pieczony z dodatkiem masła, soku z cytryny oraz z gałązką kopru.

Najpopularniejszym przepisem, który dominuje w polskiej kuchni, jest leszcz w panierce. Rybę bardzo łatwo się przygotowuje, a dzięki temu, że korzysta się z nacinanych filetów, ości nie są wyczuwalne. Wystarczy właściwie pokroić rybę na około dwucentymetrowe kawałki i każdy kawałek obtoczyć w mące z jajkami i przyprawami. Innym daniem jest leszcz w chrzanie, które jest daniem niewymagającym nakładu czasu i umiejętności. Dzwonki leszcza układa się rondlu, zalewa roztopionym masłem z bulionem, dodaje starty chrzan i dusi na małym ogniu przez 10 minut, dodaje się śmietanę, i dusi następne 20 minut. Na koniec przyprawia się solą, cukrem i sokiem z cytryny.

Leszcz to doskonała ryba, która doczekała się nawet swojego święta. W sierpniu w Nowym Warpnie (powiat policji) odbywa się tradycyjny festyn pod nazwą Święto Leszcza. To skłania do wniosku, że ryba ta na dobre powinna zagościć na talerzach, nie tylko od święta.